'पीएम- पोषण' योजना PM POSHAN Scheme | शालेय पोषण आहार योजनेचे नामकरण 'प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण' (पीएम-पोषण)

School Edutech नोव्हेंबर १६, २०२२ 0

pm poshan shakti nirman yojana 2022 (पीएम पोषण शक्ति निर्माण योजना), new name for Mid Day Meal Scheme is now Pradhan Mantri Poshan Yojana 2021 (प्रधानमंत्री पोषण योजना), अभियान, लाभ, लाभार्थी, पात्रता, दस्तावेज, अधिकारिक वेबसाइट, हेल्पलाइन नंबर, ऑनलाइन आवेदन (Pradhanmantri Poshan Scheme) (Benefit, Abhiyan, Eligibility, Documents, Official Website, Helpline Number)

'पीएम- पोषण' योजना PM POSHAN Scheme | शालेय पोषण आहार योजनेचे नामकरण 'प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण' (पीएम-पोषण)

PM Poshan Shakti Nirman Yojana 2022 मध्याह्न भोजन योजना

प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण योजनेअंतर्गत केंद्र सरकार दरवर्षी कोट्यवधी रुपये खर्च करते. AMI या वृत्तसंस्थेनुसार, केंद्र सरकार पीएम न्यूट्रिशन स्कीम अंतर्गत दरवर्षी 20,000 कोटी रुपये खर्च करते. ही योजना जी पूर्वी मध्यान्ह भोजन योजना म्हणूनही ओळखली जात होती. या योजनेंतर्गत, सरकार देशभरातील सरकारी शाळा आणि सरकारी अनुदानित शाळांमध्ये शिकणाऱ्या 12 कोटींहून अधिक मुलांना पोषण आहार पुरवते. पीएम पोषण योजनेंतर्गत इयत्ता पहिली ते आठवीपर्यंतच्या मुलांचा समावेश करण्यात आला आहे. 5 वर्षे ते 11 वर्षे वयोगटातील सुमारे 12 कोटी मुलांना या योजनेचा लाभ मिळत आहे. देशातील शाळांमध्ये शिकणाऱ्या 11.20 लाख मुलांना या योजनेचा लाभ मिळणार आहे, ज्यामध्ये बालवाटिकेतील 22.6 लाख मुले, प्राथमिकमधील 7.2 कोटी मुले आणि उच्च प्राथमिकमधील 4.6 कोटी मुलांचा समावेश आहे.

केंद्र सरकारने शालेय पोषण आहार योजनेचे नामकरण 'प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण' (पीएम-पोषण) PM Poshan Shakti Nirman Scheme असे केल्यामुळे आता राज्यातही शालेय पोषण आहार ही योजना आता (पीएम-पोषण) नवीन नावानेच ओळखली जाणार आहे.

प्राथमिक शिक्षणाचे सार्वत्रिकीकरण करण्याच्या दृष्टीने तसेच प्राथमिक शाळांतील विद्यार्थ्यांच्या पट नोंदणी व उपस्थितीचे प्रमाण वाढविण्यासाठी आणि शाळेतील विद्यार्थ्यांची गळती थांबविण्याकरिता केंद्र पुरस्कृत शालेय पोषण आहार योजना दि. १५ ऑगस्ट, १९९५ पासून राज्यात सुरू करण्यात आली आहे.

केंद्र शासनाने सदर योजनेचे नामकरण प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण (PM-POSHAN) असे करुन प्रस्तुत योजनेच्या पंचवार्षिक (सन २०२१-२२ ते २०२५-२६) आराखड्यास मान्यता दिल्याचे दि.०६ ऑक्टोंबर, २०२१ रोजीच्या मार्गदर्शक सूचनांव्दारे कळविले आहे. त्यानुसार योजनेच्या नावात बदल करण्याबाबतचा शासन निर्णय निर्गमित करण्याची बाब शासनाच्या विचाराधीन होती.

PM-POSHAN MDM शासन निर्णय :

केंद्र शासनाने शालेय पोषण आहार योजनेचे नामकरण प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण (PM-POSHAN) असे केले असल्यामुळे यापुढे राज्यात शालेय पोषण आहार ही योजना प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण (PM-POSHAN) म्हणून ओळखली जाईल. तसेच, केंद्र शासन निर्णय क्रमांक: शापोआ-२०२१/प्र.क्र.१४५/एस.डी. ३ शासनाने प्रस्तुत योजनेकरीता निर्धारित केलेल्या मार्गदर्शक सूचना व इतर बाबी केंद्र शासनाच्या दि.०६ ऑक्टोंबर, २०२१ मधील पत्राप्रमाणे राहतील. या संदर्भात राज्य सरकारने निर्णय घेतला आहे.

Download PDF

PM Poshan Scheme Guidelines

प्रधान मंत्री पोषण शक्ती निर्माण योजनेंतर्गत प्रति दिन प्रति लाभार्थी दरामध्ये सुधारणा करणेबाबत

PM Poshan Shakti Nirman Scheme (पूर्वीची शालेय पोषण आहार योजनेंतर्गत इ. १ ली ते इ.५ वी • मधील प्राथमिक वर्गातील विद्यार्थ्यांसाठी ४५० उष्मांक आणि १२ ग्रॅम प्रथिने युक्त तसेच, इ. ६ वी ते इ.८ वी मधील उच्च प्राथमिक वर्गातील विद्यार्थ्यांसाठी ५०० उष्मांक आणि २० ग्रॅम प्रथिने युक्त आहार देण्यात येतो. योजनेंतर्गत केंद्र शासनाकडून प्रतिदिन प्रति विद्यार्थी प्राथमिक वर्गासाठी १०० ग्रॅम आणि उच्च प्राथमिक वर्गासाठी १५० ग्रॅम तांदूळ पुरविण्यात येतो.

केंद्र शासनाने दि. १४ एप्रिल २०२० रोजीच्या आदेशान्वये सन २०२०-२१ या आर्थिक वर्षापासून अन्न शिजविण्याच्या दरात १०.९९ टक्के वाढ करण्याचे निर्देश दिलेले होते. यानुसार संदर्भाधिन दि.२४ नोव्हेंबर, २०२१ च्या शासन निर्णयान्वये अन्न शिजविण्याच्या दरासाठीचे (Cooking Cost) प्रति दिन प्रति लाभार्थी आहार खर्च मर्यादा प्राथमिक वर्गासाठी रु.४.९७ आणि उच्च प्राथमिक वर्गासाठी रु.७.४५ याप्रमाणे निश्चित करण्यात आलेली होती. केंद्र शासनाने संदर्भाधिन दि.०७ ऑक्टोंबर, २०२२ च्या आदेशान्वये सन २०२२-२३ या आर्थिक वर्षाकरीता दि.०१ ऑक्टोंबर, २०२२ पासून अन्न शिजविण्याच्या दरात ९.६ टक्के दरवाढ मंजूर केली आहे. त्यानुसार संदर्भाधिन दि.०२/०२/२०११ च्या शासन निर्णयान्वये विहित केलेल्या कार्यपध्दतीनुसार सदर दरवाढ लागू करण्याची बाब शासनाच्या विचाराधीन होती.

PM Poshan Shakti Nirman Scheme प्रति दिन प्रति लाभार्थी दरामध्ये सुधारणा करणेबाबत शासन निर्णय :-

प्रधान मंत्री पोषण शक्ती निर्माण योजनेंतर्गत प्राथमिक तसेच उच्च प्राथमिक वर्गातील विद्यार्थ्यांना खालीलप्रमाणे आहाराचा पुरवठा करण्यास तसेच त्यासाठी सुधारित दरास मान्यता देण्यात येत आहे.

FAQ PM Poshan Shakti Nirman Scheme

Question-प्रधानमंत्री पोषण योजना कधी सुरू झाली?
Ans- सन २०२१-२२
Question- पीएम पोषण योजना म्हणजे काय?
Ans- प्रधानमंत्री पोषण शक्ती निर्माण योजना
पोषण अभियान किती दिवस चालणार?
Ans- सन २०२१-२२ ते २०२५-२६
Question- पोषण महिना म्हणजे काय?
Ans- राष्ट्रीय पोषण महिना: मुलांच्या कुपोषणाच्या समस्येवर उपाय शोधण्याचा प्रयत्न सप्टेंबरचा पहिला आठवडा राष्ट्रीय पोषण सप्ताह म्हणून पाळला जातो.